محمدحسین فشارکی فرزند محمد جعفر عالم و مجتهد اصولی و از بزرگان علمای اصفهان در اواخر عصر قاجاریه و اوایل پهلوی است که در کارنامه سیاسی او مبارزه با استبداد داخلی و استعمار خارجی دیده می‌شود.

اساتید در اصفهان

  • محمد باقر فشارکی (برادر)
  • محمد باقر نجفی
  • محمد هاشم چهارسوقی خوانساری(نوه آیت الله سید حسین خوانساری استاد میرزای قمی)
  • اساتید در عتبات عالیات
  • زین العابدین مازندرانی
  • حبیب الله رشتی

آیت‌الله العظمي محمدحسين فشارکی فرزند ملا محمدجعفر (معروف به ملاجعفر دوم و داماد ملاصالح مازندرانی) فرزند ملایوسف فرزند ملا محمدجعفر ویری کوهپایه ای (ملاجعفر اول مدفون در کوهپایه) و از علمای بنام اصفهان بوده‌اند.

 

شرح حال وی به تفصیل در کتب رجال شیعه از جمله اعلام‌الشیعه و مکارم‌الاثار و ده‌ها کتاب دیگر ثبت شده و جمعی کثیر از علما عصر از آن مرحوم روایت می‌کنند و اجازاتی که نوشته بسیار است و ضمنا چند رساله فتوایی را تحشیه فرموده است.

عالم فقیه و از مجتهدین صاحب فتوی.در فقه و اصول استاد و در تقوی و زهد نزد مردم مشهور بود.او در اواخر عمر از علمای با نفوذ ومعروف اصفهان گردید.از شاگردان برجسته ی او می توان به حاج میرزا ابوالحسن تویسرکانی.شیخ محمد باقر قزوینی.شیخ محمود مفید اشاره نمود.از آثار وی:حاشیه بر رسایل و حاشیه بر طهارت شیخ انصاری است.نقل از*مهدوی:دانشمندان وبزرگان اصفهان.ص285 *

 

از درخشان‌ترین اسنادی که از آگاهی و بینش عمیق ایشان در 100 سال پیش پرده برمی‌دارد متن زیر می‌باشد که به امضای تعدادی از علمای اصفهان از جمله ایشان رسیده است:

 

قرارداد 13 تن از علمای اصفهان و رکن‌الملک شیرازی «این خُدّام شریعت مطهّره، با همراهی جناب رکن‌الملک، متعهّد و ملتزم شرعی شده‏ایم که مهما امکن بعد ذلک، تخلّف ننماییم، فعلاً پنج فقره است:

اولاً: قبالجات و احکام شرعیه از شنبه به بعد روی کاغذ ایرانی بدون آهار نوشته شود. اگر بر کاغذهای دیگر نویسند مهر ننموده و اعتراف نمی‏نویسیم. قباله و حکمی هم که روی کاغذ دیگر نوشته بیاورند و تاریخ آن بعد از این قرارداد باشد امضا نمی‏نماییم، حرام نیست کاغذ غیر ایرانی و کسی را مانع نمی‏شویم، ماها به این روش متعهدیم.

ثانیاً: کفن اموات، اگر غیر از کرباس و پارچه اردستانی یا پارچه دیگر غیر ایرانی باشد متعهد شده‏ایم بر آن میّت ماها نماز نخوانیم. دیگری برای اقامه صلوة بر آن میّت بخواهند، ماها را معاف دارند.(60)

 

ثالثاً: ملبوس مردانه جدید، که از این تاریخ به بعد دوخته و پوشیده می‏شود، قرار دادیم مهما امکن، هر چه بدلی در ایران یافت می‏شود لباس خودمان را از آن منسوج نماییم و منسوج غیر ایرانی را نپوشیم و احتیاط نمی‏کنیم و حرام نمی‏دانیم لباس‌های غیر ایرانی را، امّا ماها ملتزم شده‏ایم حتی‌المقدور بعد از این تاریخ ملبوس خود را از منسوج ایرانی بنماییم. تابعین ماها نیز کذلک و متخلف توقع احترام از ماها نداشته باشد. آنچه از سابق پوشیده و داریم و دوخته‏ایم ممنوع نیست استعمال آن.

 

رابعاً: میهمانی‏ها بعد ذلک و لو اعیانی باشد، چه عامه چه خاصه، باید مختصر باشد؛ یک پلو و یک چلو و خورش و یک افشره. اگر زاید بر این تکلّف، احدی ما را به محضر خود وعده نگیرد. خودمان نیز به همین روش میهمانی می‏نماییم. هرچه کمتر و مختصرتر از این تکلیف کردند، موجب مزید امتنان ماها خواهد بود.

 

خامساً: وافوری. اهل وافور را احترام نمی‏کنیم و به منزل او نمی‏رویم، زیرا که آیات باهره: «انّ المبذرین کانوا اخوان الشیاطین» و «لاتُسرفوا انّ اللّه لایحب المسرفین» و «ولاتُلقوا بایدیکم الی التهلکة»، و حدیث: «لا ضرر و لا ضرار»، ضرر مالی و جانی و عمری و نسلی و دینی و عِرضی و شغلی آن محسوس و سری است و خانواده‏ها و ممالک را به باد داده. بعد از این هر که را فهمیدیم وافوری، به نظر توهین و خفت می‏نگریم».(61)

——————————————————————————–

صورت دستخط و امضای آقایان گرام و علمای فخام ـ کثّر اللّه امثالهم ـ :محل خاتم مبارک سرکار ثقة‏الاسلام آقای حاج نوراللّه نجفی.بسم اللّه الرحمن الرحیم، الاحقر حسین بن جعفر الفشارکی به ترتیب مرقومه معمول می‏دارد و در ترویج همین مناهج حاضرات، وفقنا اللّه و اخواننا لذلک بمحمّد و آله ـ صلی اللّه علیه و علیهم ـ جمادی الاوُلی 1324. بعون اللّه تعالی به همین ترتیب معمول می‏شود. محل خاتم مبارک حجة‏الاسلام آقا نجفی ـ دام ظلّه العالی. محل خاتم شریف آقای شیخ مرتضی اژه. محل خاتم جناب رکن الممالک. محل مهر جناب حاجی سید محمّد باقر بروجردی. بسم اللّه تعالی: طوبی للعامل بها ثم طوبی له، محل مهر جناب آقا میرزا علی محمّد. قراردادی که جنابان آقایان حجة‏الاسلام (آقا نجفی) و آقا ثقة الاسلام (حاج آقا نوراللّه نجفی) و سایر آقایان عظام و فقهای فخام ـ دام ظلّه علی رئوس المسلمین ـ فرموده‏اند، خیر مسلمانان است و مستلزم اعانت کسبه و ضعفا می‏باشد. البته جمیع مسلمانان اطاعت می‏کنند، هر که مخالفت کند توهین شرع انور نموده. البته همین قسم معمول می‏دارم. فی جمادی الاول سنة 1324.(62)

——————————————————————————–

محل مهر شریف جناب مستطاب آقای حاج میرزا مهدی جویباره ـ دام ظلّه العالی.بسم اللّه الرحمن الرحیم، خوب قراردادی است، جمله از آن را حقیر مدتی است ملتزم هستم، بعد از این خودم و بستگان خودم به مراتب مرقوم شده عمل می‏کنیم.حررته من السابع عشر من شهر جمادی الاول سنة 1324. و انا الاحقر سید ابوالقاسم الدهکردی محل خاتم مبارکمحل مهر سرکار آقای سید ابوالقاسم زنجانی ـ دام ظلّه. محل مهر آقای محمّد جواد قزوینی.محل مهر آقا سید محمّد رضا، شهیر به آقا میرزای مسجد شاهی.محل مهر آقای آقا حسن بیدآبادی ـ حفظه اللّه.1

——————————————————————————–

1 ـ حکم نافذ آقا نجفی، موسی نجفی، صص 82 ـ 85، نقل از روزنامه حبل المتین سال 1324 قمری.

منبع:

http://www.islamicdatabank.com/pdf/html/B19568.htm

در روز 18 آذر 1306 برابر با 1346هـ.ق. شماری از معلمان اصفهان و سایر شهرها به پیشوائی حاج آقا نورالله اصفهانی, آیت الله فشارکی و سید العراقین به علت اجرای نظام اجباری به قم مهاجرت کردند. در این روز مخبر السلطنه هدایت رئیس الوزرا, عبدالحسین تیمورتاش وزیر دربار, حاج سید محمد امامی, امام جمعه تهران و حاج سید جواد ظهیرالاسلام به قم رفتند. پس از مذاکره خواسته علما چنین عنوان شد: تجدیدنظر در قانون نظام اجباری, انتخاب پنج نفر از علمای طراز اول در مجلس, تعیین نظار شرع در ولایات, اجرای مواد مربوط به محضرهای شرع که در تشکیلات سابق عدلیه پیش بینی شده بود. در این جلسه, از طرف دولت وعده هایی مساعد داده شد, ولی هیچ کدام به نتیجه نرسید.
شرح احوال آخوند ملا محمد حسين بن محمد جعفر فشارکي از اکابر علماي اماميه نيمه اول قرن چهاردهم است تولد او به سال 1266 ه.ق.(1228 ه.ش.) اتفاق اقتاده ،وي از شاگردان شيخ زين العابدين مازندراني ،حاج ميرزا حبيب الله رشتي ،و حاج ميرزا محمد حسن شيرازي بوده است . پس از مراجعت از نجف به اصفهان آمده و بتدريس و ارشاد اشتغال يافت ،در مسجد سلام امامت مي نمود محضرش مرکز فضلا و اهل دانش بود و در اواخر عمر مرجعيت تامه پيدا نمود. مرحوم فشارکي در فقه و اصول استاد بود و در اين اواخر مردم اصفهان مسائل خود را از او استفتاء مي نمودند، زهد و تقواي او نيز بين مردم اين سامان مشهور است ،وفات او در شب سه شنبه 8 ذيعقده 1353 قمري (1313 ه.ش) در اصفهان اتفاق افتاد و در تخت فولاد تکیه ریزی مدفون گرديد. به نقل از آیة الله حاج شیخ حیدر علی محقق:آخوند ملا حسین فشارکی برادر آخوند ملا محمد باقر از علمای کم نظیر بود. خیلی بر فقه مسلط بود. وقتی که مرحوم آقا سید ابوالحسن اصفهانی و مرحوم نائینی به عنوان اعتراض به رژیم عراق به قم می آیند بعضی از بزرگان اصفهان از جمله مرحوم ملا حسین فشارکی برای دیدن این آقایان به قم می روند.

در جلسه ای میرزا نائینی مساله ای را عنوان می کنند. مرحوم فشارکی اظهار نظر می کند و مطالبی را بیان می نماید. مرحوم نائینی با تعجب می گوید:

(آخوند کهنه ملایی است ما تازه چرخیم!)

مرحوم فشارکی گفته بود:

(کتاب فقه در سینه من است.)

آن قدر استفتاء ات داشت که به گفته خودش:

(اگر این استفتاء ات یک جا جمع شود به اندازه دوره جواهر می شود.)

بنده با فرزند ایشان هم مباحثه بودم; لذا گاهی شاهد پاسخ مرحوم فشارکی به اسفتاء ات بودم. خیلی سریع به استفتاء ات پاسخ می داد. این بیانگر تسلط فوق العاده آن مرحوم بر فقه بود.

داستان رفتن رضاشاه نزد آخوند زمانیکه احمدشاه قاجار به فرنگ رفته بود رضا شاه در تدارک جلب نظر علمای معروف آن زمان جهت خلع احمدشاه و تأیید خود بوده لذا به اصفهان منزل آخوند میرود . بعد از ورود به بیرونی منزل، آخوند دستور میدهد برای رضاشاه صندلی بیاورند. سپس به رضا شاه با خشم میگوید “چرا عمامه از سر علما برداشتی؟” رضاشاه میگوید “آنها آخوند نبودند و دکان باز کرده بودند و الان هم هرکدام را که بگویید دستور میدهم نظمیه کاری به آنها نداشته باشد”در نهایت رضاشاه از آخوند تأییدیه میگیرد (خادم آخوند با گرفتن پول زمانیکه ایشان خواب بوده تأییدیه رضاشاه را مهر مینماید)  و در روز رأی اعتماد هم آن را به نمایندگان مجلس نشان میدهد. (نقل از حاج علیرضا لسانی و مرحوم جهانگیر حقیقتدار فشارکی و مرحوم محمود جعفری فشارکی) تالیفاتاز تاليفات اوست: 1-حاشيه رسائل ملامحمدباقر فشارکی . 2- حاشيه طهارت شيخ انصاري .
Leave a comment

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *