کاروانسرای عباسی کوهپایه

 

کتیبه های تاریخ دار بنا: هم اکنون در بنا کتیبه ی تاریخ دار وجود ندارد؛ ولی به گفته ی معمرین روستا، در بنا، کتیبه ای بوده است حاکی از احداث بنا به سال ۹۹۹ ھ ق. اکنون، بر پیرامون داخل سردر، جای خالی کتیبه ای دیده می شود.

بانیان و سازندگان بنا: با توجه به تاریخ کتیبه ی مذکور، این بنا از کاروانسراهایی است که به دستور شاه عباس اول صفوی احداث شده است.

سیر تحول بنا: بنا احتمالاً از اواخر قرن دهم هجری قمری است. در دوره ی معاصر، این کاروانسرا مدتی پاسگاه ژاندارمری بوده و بخش های مختلف آن تقریباً سالم باقی‌مانده است.

نکاتی درباره ی معماری بنا: کاروانسرای کوهپایه از نمونه های نسبتاً بزرگ این نوع بناست. در اینجا نیز، مانند دیگر کاروانسراها، حیاط میانی را ایوانچه ها و حجره های پشتشان احاطه کرده اند. چهار ایوان در میانه ی اضلاع این حیاط واقع است، که در پشت سه تای آنها، سه دری واقع است. این اتاقها به بزرگان و مسافران ویژه اختصاص داشته است. اسطبلها نیز در پشت حجره ها و بر گرداگرد بنا واقع اند. حجره های این کاروانسرا، در مقایسه با نمونه های مشابه، ابعاد کوچکی دارند و در عوض، جای بیشتری به اسطبلها اختصاص یافته است. حلقه ی اسطبلهای پیرامون کاروانسرا را ایوانهای میانه ی هر ضلع و فضا های پشت آنها بریده و درنتیجه، این حلقه چهار بخش مجزا شده است که راه ورود به آنها از گوشه های حیاط است. در ابتدای این ورودی ها، حجره های بزرگی برای چهارپاداران احداث شده است.؛ و در کنار این حجره ها، بخشی نیز به صورت سکو کمی بالاتراز سطح زمین قرار دارد. راه ورود به کاروانسرا در ضلع جنوب شرقی آن است . سردر بنا مرتفع است و ایوانچه های دو طبقه ی طرفین آن از امتداد افقی نمای خارجی کاروانسرا پیش آمده و اهمیت بسیاری به ورودی بخشیده اند. ردیف طاق نماهای کوچک و بزرگ ( یک در میان ) و برج های طرفین و کنگره های لبه ی بام و تزئینات آجری براهمیت بنا افزوده و در مجموع، ساختمانی مجلل در کنار میدان روستا پدید آورده اند.امروزه پیشانی سردر فروریخته، اما هنوز آثار عظمت گذشته ی آن مشهود است. در طرفین سردر، دو حجره با قاعده ی هشت قرار دارد که ورود به آنها تنها از خارج بنا ممکن است . وجود چنین فضایی از وجوه تمایز این کاروانسرا از بناهای مشابه آن است. در طبقه ی دوم این فضاها نیز، حجره هایی دیگر احداث شده که رو به خارج کاروانسراست. در نمای ورودی، حفره های بازشو حجره ها به بیرون بنا، ورودی را متخلخل و غیر بیابانی نشان می دهد. دستگاهِ ورودی این بنا مفصّل است. در پشت سردر، هشتی وسیعی، با غرفه ها و فضاهایی در دو طبقه در پیرامون آن، واقع است که به تیمچه ای کوچک می ماند.غرفه های طبقه ی دوم این فضا دیواره های مشبک آجری داشته و به واسطه ی آنها، فضاهای ورودی نور می گرفته است. امروزه این دیواره ها از بین رفته است. فضاها و حجره های طبقه ی دوم دستگاه ورودی تهویه ی مناسبی دارد و احتمالاً برای استفاده ی اشخاص و مسافران مهم بوده است. بعلاوه، غرفه های طبقه دوم با ایوانچه هایی در طرفین ایوان جنوب شرقی مرتبط اند. بدین ترتیب، نمای این جبهه ی صحن تقریباً در حد دو طبقه است؛ و بدین گونه، جبهه ی ورودی درحجم کلی بنا صورتی شاخص یافته است.

در نمای خارجی کاروانسرا، چهار برج بلندِ گوشه ها و سه برج میانه ی اضلاع آشکار است. بر بالای این برج ها و در سراسر لبه ی بام، کنگره هایی با محل های تیراندازی تعبیه شده است که نشان می دهد طراح حفاظت و دفاع از بنا را مّد نظر داشته است.

هم اکنون این مکان به همت بخش خصوصی، تبدیل به هتل کاروانسرا شده است. جهت آگاهی بیشتر کارونسرا و رزرو اتاق به سایت هتل کاروانسرا مراجعه نمایید.

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

Top